Fayda Ahlakı (Utilitarizm) nedir? ne nemek? hakkında kısaca bilgi
Felsefe, Psikoloji, Sosyoloji, Mantık Terimi Olarak Fayda Ahlakı (Utilitarizm)
Ahlaksal eylemin amacı faydadır. Her eylem bireye sağladığı fayda ölçüsünde değerlidir. Bize fayda sağlayan durumlar değişirse ahlak sistemimiz de değişecektir. Bir eylem, bir insana fayda sağlıyorsa iyi, sağlamıyorsa kötüdür. Herkese fayda sağlayan durumlar farklı olacağına göre herkesin ahlak yasası da farklı olacaktır. Dolayısıyla evrensel bir yasa yoktur.
Felsefe, Psikoloji, Sosyoloji, Mantık Terimleri Sözlüğü (1071)
Bilgiyi Paylaşın:
Fayda Ahlakı (Utilitarizm) terimi hakkında yorum yazabilirsiniz.
Fayda Ahlakı (Utilitarizm) terimi hakkındaki yorumlar
Fayda Ahlakı (Utilitarizm) hakkında henüz yorum yazılmamış. Üstteki formu kullanarak ilk yorumu yazabilirsiniz.
Fayda Ahlakı (Utilitarizm) ile ilgili benzer terimler:
Hedonizm (Hazcılık, Haz Ahlakı):
Kurucusu Aristippos' tur. Mutluluk ahlakından yola çıkılarak geliştirilmiştir. Ahlaksal eylemin amacı haz'dır. Haz veren eylemler iyi, acı veren eylemler kötü, haz ya da acı vermeyenler ise anlamsızdır. Bu haz duygusu sonsuz değildir, kısa süreli ama yoğun bir duygudur. İnsan daima hazzı aramalı ve acıdan kaçmalıdır. Ancak bunu yaparken ölçüyü asla kaçırmamalıdır ( hayatında komşun farkına vardığı zaman utanacağın hiçbir şey yapma ). Ayrıca hazza ulaşmak için aslında çok fazla şeye ihtiyaç yoktur ( sadece yiyecek ekmeğin ve içecek suyun olması bile kendini Zeus kadar mutlu hissetmene yeter ). Haz duygusu kişiden kişiye değişeceğine göre hazza dayalı bir ahlak evrensel olamaz.
İndeterminizm:
Özgürlük olmasaydı zaten kurallar da olamazdı görüşünü savunur. Bir insanın herhangi bir kurala uymasını bekleyebilmemiz ve onu yaptıklarından dolayı yargılayabilmemiz için o insanın özgür olması gerekir. Çünkü özgür olmayan, kendi istenci ile karar veremeyen insanları eylemlerinden dolayı yargılayamayız. Dolayısıyla her insan özgürdür.
Determinizm:
İnsanın istenç (irade) ve eylemleri içten ve dıştan gelen nedenlerle belirlenmiştir. Kararları içinde bulunduğu koşullara bağlıdır, bu koşullar istenci belirler ve kişinin özgürce karar vermesini engeller. Yani etrafımızda her zaman o kadar çok kural var ki ( ahlaki, dini, yasal vs. ) bunca kural arasında özgürlükten bahsetmek imkânsız. Dolayısıyla hiçbir insan özgür değildir.
Etik (Ahlak Felsefesi):
İnsanın yapıp etmelerini özel bir problem alanı olarak ele alır. Ahlaksallığın ne olduğu üzerinde durur, özünü ve temellerini araştırır, insanın eylemlerinde özgür olup olmadığını sorgular. Ahlaksal eylem ile ahlaka karşı eylemin ayrımı için ölçütler koyar. İyi, mutluluk, erdem gibi kavramları inceler.